Αυτή είναι η απόφαση του Δήμου Πειραιά για τον ΟΛΠ και το λιμάνι (ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΩΡΑΛΗ)

Ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία από το Δημοτικό Συμβούλιο Πειραιά πρόταση του Δημάρχου Γιάννη Μώραλη για το θέμα της ΟΛΠ ΑΕ και τη διαχείριση και λειτουργία του λιμανιού...

στον Πειραιά.

Κατά την ψηφοφορία μειοψήφησαν οι παρατάξεις "Το λιμάνι της αγωνίας - Πειραιάς η πόλη μας" και η "Λαϊκή Συσπείρωση Πειραιά", που εξέφρασαν τη διαφωνία τους σε μια πολύωρη συζήτηση. 

Αναλυτικά η εισήγηση του Γιάννη Μώραλη είναι η εξής:

Ο Πειραιάς  είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδας, και ένα από τα μεγαλύτερα της Μεσογείου, αποτελεί αναπτυξιακό μοχλό του διεθνούς εμπορίου, της τοπικής και  εθνικής οικονομίας.  Αποτελεί κομβικό σημείο για την ακτοπλοϊκή σύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα, διεθνές κέντρο κρουαζιέρας, κέντρο  διαμετακομιστικού εμπορίου για την ευρύτερη Μεσόγειο, εξυπηρετώντας πλοία κάθε  τύπου και μεγέθους και κάθε σκοπού και χρήσης.  Η σημερινή κατανομή των χρήσεων στο  λιμάνι του Πειραιά έχει ως εξής: Επιβατικό είναι το κεντρικό λιμάνι που αποτελεί και τη φυσική συνέχεια της πόλης και του Δήμου του Πειραιά, εμπορικό το λιμάνι του Νέου Ικονίου και επισκευαστικό το Πέραμα και η Κυνοσούρα.

Στόχος της νέας δημοτικής αρχής και του αναπτυξιακού σχεδίου της για την πόλη και το Δήμο Πειραιά είναι η ανάδειξη του Πειραιά σε σύγχρονο τουριστικό, αναπτυξιακό, ναυτιλιακό, εμπορικό και επιχειρηματικό κέντρο της νοτιανατολικής Ευρώπης και παράλληλα σε ελκυστικό προορισμό με ανάπτυξη σύγχρονων υποδομών και δικτύων σε αναβαθμισμένο ποιοτικά και χωροταξικά. Το λιμάνι είναι συνδεδεμένο  οικονομικά και λειτουργικά με την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και χωροταξικά αποτελεί συνέχεια της πόλης. Η σχέση της πόλης με τη θάλασσα και το λιμάνι είναι το στρατηγικό συγκριτικό πλεονέκτημα, που μπορεί να αναπτύξει  ιδιαίτερη δυναμική, και να παίξει καθοριστικό ρόλο στον αναπτυξιακό σχεδιασμό ή, σε περίπτωση ευκαιριακού σχεδιασμού προς εξυπηρέτηση συγκυριακών αναγκών, να καταστεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη τόσο του λιμανιού όσο και της πόλης. Γι΄ αυτό οι όποιες εξελίξεις ή διεργασίες στο χώρο του λιμανιού δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνονται ερήμην της πόλης και της ηγεσίας της.

Βασική επιδίωξη της δημοτικής αρχής και του Δήμου Πειραιά είναι η ανάκτηση της επαφής της πόλης με τη θάλασσα και το θαλάσσιο μέτωπο το οποίο σε όλες τις λειτουργίες του, από την κυκλοφοριακή μέχρι την οικονομική και από την πολιτιστική μέχρι την πολεοδομική, πρέπει να αντιμετωπίζεται ενιαία, ώστε να εξασφαλίζεται η συνέχεια των αστικών χώρων, η συμπληρωματικότητα όλων των λειτουργιών της πόλης και η ποιότητα του περιβάλλοντος.

Με αυτή τη θεμελιώδη αντίληψη ο Δήμος Πειραιά προσεγγίζει τις μελλοντικές εξελίξεις για το λιμάνι του Πειραιά.  

Η εταιρεία  ΟΛΠ Α.Ε., στην οποία το Ελληνικό Δημόσιο έχει παραχωρήσει μέχρι το 2052 τους χώρους του λιμένα Πειραιά, οι οποίοι θα παραμείνουν κρατικό έδαφος και θα εξακολουθήσουν και μετά την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού να ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο, κύριες δραστηριότητες έχει την  παροχή υπηρεσιών ελλιμενισμού πλοίων, υπηρεσιών φορτοεκφόρτωσης & αποθήκευσης αγαθών (φορτίων), διακίνησης οχημάτων, καθώς και, πολύ σημαντικό, την εξυπηρέτηση του συνόλου της επιβατικής κίνησης (ακτοπλοΐας και κρουαζιέρας) και άρα ενός πολύ σημαντικού μέρους του Ελληνικού τουρισμού.  Επιπλέον, η Εταιρεία παρέχει λιμενικές εξυπηρετήσεις σε πλοία (παροχή νερού, ηλεκτρικού ρεύματος, διαχείρισης  καταλοίπων, δεξαμενισμού κ.λπ.) και αξιοποιεί τους χώρους και τις εγκαταστάσεις που διαχειρίζεται, μισθώνοντας ή παραχωρώντας τους περαιτέρω σε τρίτους έναντι ανταλλάγματος.

Η εταιρεία  ΟΛΠ ΑΕ, λόγω του, αδιαμφισβήτητου μέχρι σήμερα, κρατικού και δημόσιου χαρακτήρα της, διατηρεί ισχυρά προνόμια και δικαιώματα ανάπτυξης, χρήσης και εκμετάλλευσης χώρων, ακινήτων, δομών που εξασφαλίζουν ισχυρή και δεσπόζουσα θέση  στην εταιρεία, αλλά ταυτόχρονα επηρεάζουν άμεσα και καθοριστικά, την ανάπτυξη του λιμένα και του Δήμου και της πόλης του Πειραιά, το στρατηγικό προσανατολισμό της τοπικής και εθνικής οικονομίας (αφού πρόκειται για το μεγαλύτερο λιμάνι) και την χωροταξική, αστική και περιβαλλοντική λειτουργία της πόλης και την ποιότητα ζωής των κατοίκων και των επισκεπτών - τουριστών. Η εταιρεία έχει το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης των ακινήτων που αναφέρονται στην από 13.2.2002 Σύμβαση Παραχώρησης από το Ελληνικό Δημόσιο, της οποίας ήδη προβλέπεται τροποποίηση κατά τα κατωτέρω αναφερόμενα και στην έκταση και υπό τους όρους που προβλέπονται σε αυτήν. 

Στο πλαίσιο της  εφαρμογής του «Μνημονίου Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής» του 2012 αποφασίστηκε η πώληση του 67% των μετοχών της ΟΛΠ Α.Ε. σε ιδιώτες μέσω του ειδικού οργανισμού για τη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας, του ΤΑΙΠΕΔ.

Η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη και μετά την αξιολόγηση και την αποτίμηση  των δεδομένων που θα παρουσιαστούν σε όσους έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον, αναμένεται εντός του τελευταίου τριμήνου του 2014 να κατατεθούν οι δεσμευτικές προσφορές για την αγορά του 67% των μετοχών της ΟΛΠ Α.Ε.

Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας σύμφωνα με την από 5.3.2014 «Πρόσκληση για την εκδήλωση ενδιαφέροντος αναφορικά με την απόκτηση πλειοψηφικής συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της ΟΛΠ ΑΕ» σύμφωνα με την ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ  μια σειρά από νομικά κείμενα  που αφορούν το καθεστώς λειτουργίας και τις μελλοντικές σχέσεις μετόχων

και δημόσιου χώρου  (εκτάσεις, εγκαταστάσεις, κτίρια και διαθέσιμες υποδομές, ελεύθεροι χώροι κλπ) θα διαμορφωθούν  και θα  οριστικοποιηθούν  πριν από την υποβολή δεσμευτικών προσφορών στο πλαίσιο της διεθνούς ανταγωνιστικής διαγωνιστικής διαδικασίας.

Μεταξύ αυτών θα αποτελέσει αντικείμενο αναδιαπραγμάτευσης και ενδεχομένως τροποποίησης  η υφιστάμενη Σύμβαση Παραχώρησης Ελληνικού Δημοσίου  με σκοπό μεταξύ άλλων και:

• να εισαχθούν περισσότερο λεπτομερείς παράμετροι και προδιαγραφές σχετικά με τις τρέχουσες υποχρεώσεις της  ΟΛΠ ΑΕ να παρέχει, φιλοξενεί ή/και υποστηρίζει μία πλήρη σειρά από λιμενικές υπηρεσίες και δραστηριότητες εντός του Λιμένος Πειραιώς
• να στηριχθεί η ισόρροπη ανάπτυξη των διαφόρων λειτουργιών και δραστηριοτήτων εντός του Λιμένος Πειραιώς
• να συμφωνηθούν συγκεκριμένες επενδύσεις στο λιμάνι του Πειραιά.

Σημαντικά θέματα που πρέπει να συνεκτιμηθούν και να αξιολογηθούν κατά τη διαδικασία αυτή είναι :

1.      Πρέπει να διασφαλιστεί και να  συνεχίσει απρόσκοπτα η επέκταση και η αναβάθμιση του λιμένα κρουαζιέρας με νέα κρηπιδώματα και σταθμούς υποδοχής επιβατών που  έχει συμφωνηθεί ότι θα γίνει με την εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, από την ΕΕ, ύψους 113,9 εκατ. για το έργο «Επέκταση Επιβατικού Λιμένα Πειραιώς – Νότια Πλευρά Κρουαζιέρας». Θα πρέπει να διασαφηνιστεί αν η πορεία ιδιωτικοποίησης επηρεάζει την πορεία του συγκεκριμένου έργου.

2.      Τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται από την έγκριση του φιλικού διακανονισμού μεταξύ ΟΛΠ ΑΕ – Cosco για την ΣΕΠ Α.Ε.

που έχει ως επίπτωση  σημαντικές αλλαγές στην αποτίμηση του λιμένα καθ’ εαυτή.

  

Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα αυτά  και εκτιμώντας ότι το λιμάνι είναι άρρηκτα συνδεδεμένο και με την πόλη, την τοπική ανάπτυξη και αποτελεί το βασικό αναπτυξιακό παράγοντα για την οικονομία της πόλης μέσω της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης, η  νέα δημοτική αρχή του Δήμου Πειραιά από την αρχή τάχθηκε υπέρ της διασφάλισης του δημόσιου χαρακτήρα του λιμανιού του Πειραιά.

Σταθερή  και συνεπής θέση της δημοτικής αρχής προς όλους , από την κοινή γνώμη   και όλους τους κατοίκους αυτής της πόλης μέχρι τον Πρωθυπουργό της χώρας, είναι  ότι υπάρχουν και μπορούν να διαμορφωθούν οι συνθήκες εκείνες που θα διασφαλίζουν το δημόσιο χαρακτήρα και στρατηγικό ρόλο του λιμανιού με την ταυτόχρονη άμεση και ισχυρή παρουσία του Δήμου Πειραιά προς χάρη της αναπτυξιακής ενότητας και συνέχειας μεταξύ λιμανιού (τουλάχιστον επιβατηγού και κρουαζιέρας) και πόλης.

Δεδομένων του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της ΟΛΠ Α.Ε. , των δικαιωμάτων και των προνομίων εκμετάλλευσης που έχει επί της λιμενικής ζώνης σύμφωνα με τη Σύμβαση Παραχώρησης από το Ελληνικό Δημόσιο,  των αποφάσεων του ΤΑΙΠΕΔ για την πώληση του 67% των μετοχών της εταιρείας ΟΛΠ Α.Ε., και των νομικών εκκρεμοτήτων που θα πρέπει να ρυθμιστούν στο πλαίσιο της διεθνούς διαγωνιστικής διαδικασίας, ο Δήμος Πειραιά είναι αναγκασμένος να παρέμβει, προτείνοντας μία βιώσιμη ολοκληρωμένη λύση που διασφαλίζει και εγγυάται τόσο τη σχέση της πόλης του Πειραιά με το λιμάνι (τουλάχιστον επιβατηγό - κρουαζιέρας) και το θαλάσσιο χώρο μπροστά από την πόλη, όσο και τις δεδομένες υποχρεώσεις και δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα για το λιμάνι του Πειραιά.

Η δημοτική αρχή προτείνει στο Δημοτικό Συμβούλιο μια συγκεκριμένη στρατηγική και αναπτυξιακή επιλογή που ενισχύει το ρόλο του Δήμου μέσα από τη βιώσιμη ανάπτυξη, δημιουργεί αναπτυξιακή δυναμική και παράλληλα εγγυάται τη σταθερότητα και την τήρηση των βασικών ανειλημμένων δεσμεύσεων του ελληνικού κράτους.

Συγκεκριμένα προτείνεται: Ίδρυση Λιμενικού Ταμείου Πειραιά, ως Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου ειδικού σκοπού. Το Λιμενικό Ταμείο Πειραιά θα ανήκει κατά 100% στο Δήμο Πειραιά, ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου εποπτευόμενο από το Δήμο με βασικό σκοπό τη διασφάλιση της φυσικής, χωροταξικής και λειτουργικής συνέχειας του ενιαίου χώρου πόλης – λιμένος.

Η πρόταση είναι σύμφωνη με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για τον Καλλικράτη και τη λειτουργία της αυτοδιοίκησης όσο και με τη μέχρι σήμερα ισχύουσα νομοθεσία που αφορά την λιμενική πολιτική της χώρας.

Η πρόταση παρακολουθεί και αξιοποιεί τη διεθνή εμπειρία και μερικές από τις πλέον επιτυχημένες και δοκιμασμένες διεθνείς  πρακτικές. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις που έχουν λιμάνια, ο ρόλος του Δήμου είναι κεντρικός στη διαχείριση και λειτουργία του αντίστοιχου φορέα. Χαρακτηριστικές, μεταξύ άλλων, είναι οι περιπτώσεις, των Λιμένων του Ρότερνταμ και του Άμστερνταμ, όπου οι λιμενικές αρχές οργανώνονται σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, στα οποία οι αντίστοιχη Δήμοι Ρότερνταμ και Άμστερνταμ είναι οι

κύριοι μέτοχοι, με ποσοστό 70% (το άλλο 30% κατέχει το ολλανδικό δημόσιο) και 100% αντιστοίχως . 

Η πρόταση του Δήμου Πειραιά είναι σύμφωνη και με το υφιστάμενο πλαίσιο λειτουργίας των λιμενικών υποδομών στην Ελλάδα.  Μέχρι σήμερα, το Ελληνικό Λιμενικό Σύστημα αποτελείται από Οργανισμούς Λιμένος, οι οποίοι έχουν τη νομική μορφή είτε ανώνυμης εταιρείας (πχ. ΟΛΠ Α.Ε., ΟΛΘ Α.Ε. κ.ά.), είτε Νομαρχιακών Λιμενικών Ταμείων, Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων, καθώς και ιδιωτικών λιμενικών εγκαταστάσεων.

Μετά το νόμο 3852/2010 (Θεσμικά Πλαίσιο «Καλλικράτης») πολλά λιμενικά ταμεία συγχωνεύτηκαν σε «Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία», αλλά ιδρύθηκαν και νέα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία.  Σήμερα, υπάρχουν πολλαπλά αιτήματα ίδρυσης Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων στη βάση του θεσμικού πλαισίου του Καλλικράτη. Ταυτόχρονα εμφανίζονται αιτήματα διάσπασης των οργανισμών λιμένων με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και του δείκτη αποτελεσματικότητάς τους.

Με την ίδρυση Λιμενικού Ταμείου Πειραιά, από το Δήμο Πειραιά,  ως δημοτικού νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ειδικού σκοπού,  θα καταστεί δυνατή η σύναψη Σύμβασης Παραχώρησης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του Λιμενικού Ταμείου Πειραιά. Με τη νέα προτεινόμενη Σύμβαση Παραχώρησης  θα παραχωρείται στο ΛΤΠ η διαχείριση της χερσαίας ζώνης του επιβατικού λιμανιού του Πειραιά, η οποία αφορά την ακτοπλοΐα και την κρουαζιέρα, και συνιστά την προβολή των ορίων του Δήμου στο λιμάνι.

Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται τόσο η  ενίσχυση των υποδομών κρουαζιέρας όσο και η ακτοπλοϊκή σύνδεση των νησιών.

Επίσης, το νέο Λιμενικό Ταμείο Πειραιά θα έχει δημοτικό και άρα δημόσιο χαρακτήρα. Με αυτόν τον χαρακτήρα  θα συμβάλει

αποτελεσματικά στη διασφάλιση της άσκησης της εθνικής  πολιτικής της ακτοπλοϊκής σύνδεσης σε εθνικό επίπεδο και στη διατήρηση όλων των νησιών της χώρας διαρκώς διασυνδεδεμένων με την ηπειρωτική Ελλάδα και την πρωτεύουσα του κράτους. Με τον τρόπο αυτόν ο Πειραιάς ως το μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδας θα αποτελέσει αναπτυξιακό μοχλό, όχι μόνον της τοπικής αλλά και της εθνικής οικονομίας, και άρα το επιβατηγό λιμάνι από την πλευρά αυτήν θα εξυπηρετήσει καλύτερα και το ευρύτερο εθνικό συμφέρον μέσω του ελεγχόμενου από τον Δήμο νέου Λιμενικού Ταμείου, αφού θα αποτελέσει πυλώνα ανάπτυξης της εθνικής τουριστικής πολιτικής της χώρας, που όπως κατέδειξε και η παρούσα χρονιά αποτελεί βασικό παράγοντα εισροής  συναλλάγματος και άρα εξυπηρετεί και τις δημοσιονομικές ανάγκες της χώρας εις το διηνεκές και όχι μόνον κατά την χρονική στιγμή της σύναψης της σύμβασης. 

Στο πλαίσιο του  νέου Λιμενικού Ταμείου μπορούν να αναπτυχθούν και δράσεις ευρύτερου τουριστικού, πολιτιστικού  ή κοινωνικού σκοπού με στόχο να αναπτυχθεί, με πυρήνα το Λιμενικό Ταμείο, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό του  Πειραιά,  για το πώς θα γίνει ο Πειραιάς διεθνές ναυτιλιακό και τουριστικό κέντρο . Στόχος είναι η δημιουργία νέων βιώσιμων θέσεων μακράς απασχόλησης, για την  μακροπρόθεσμη καταπολέμηση της ραγδαία αυξανόμενης ανεργίας που πλήττει την πόλη του Πειραιά και την εθνική οικονομία. 

Ιδίως το επιβατηγό λιμάνι, που αποτελεί  την προβολή των ορίων του Δήμου του Πειραιά,  κατά το μέρος που εξυπηρετεί την κρουαζιέρα συναρτάται με υπηρεσίες που έχουν έντονο ανθρωποκεντρικό και πολιτιστικό χαρακτήρα. Ιδιαίτερα, οι υπηρεσίες κρουαζιέρας συνδέονται άμεσα και με τον πολιτισμό. Από την άποψη αυτήν η οργάνωση του επιβατηγού λιμένος μέσω του Δημοτικού  Λιμενικού Ταμείου  θα ενισχύσει την πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης, αλλά και

την εθνική οικονομία.  Η δημιουργία του  θα καταστήσει ευχερέστερη την ανάπτυξη συνεργειών με την πόλη του Πειραιά προς όφελος όχι μόνον των πολιτών και επισκεπτών του Πειραιά, αλλά και όλων των επιβατών που χρησιμοποιούν το λιμάνι και των τουριστών προς όφελος του εθνικού τουριστικού προϊόντος. 

Επιπλέον των ανωτέρω, το στρατηγικό πλεονέκτημα της δημιουργίας Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου είναι ότι χάρη σε αυτό εντάσσεται το Λιμάνι στην αρμοδιότητα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με αποτέλεσμα την αύξηση της αυτονομίας του και τη  βελτίωση της σχέσης Λιμένα – Πόλης και επανασυνδέεται το λιμάνι με την πόλη. Επίσης, καθίσταται ευχερέστερη η διάκριση αρμοδιοτήτων, προωθείται η αρχή της διαφάνειας και τα λιμενικά έργα έχουν τη δυνατότητα να λάβουν ευρωπαϊκή χρηματοδότηση εντασσόμενα στο ΕΣΠΑ.

Η διαδικασία της ίδρυσης του Λιμενικού Ταμείου Πειραιά αλλά και της νέας σύμβασης παραχώρησης μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Λιμενικού Ταμείου Πειραιά μπορούν να γίνουν και πριν από την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας στο στάδιο στο οποίο αυτή βρίσκεται σήμερα, πριν από την υποβολή δεσμευτικών προσφορών. .

Κατόπιν όλων αυτών το Δημοτικό Συμβούλιο Πειραιά αποφασίζει:

1.      Να εγκρίνει την πρόταση για τη σύσταση από τον Δήμο Πειραιά Λιμενικού Ταμείου Πειραιά που θα ανήκει κατά 100% στο Δήμο Πειραιά, ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου εποπτευόμενο από το Δήμο.

2.      Εντέλλει και εξουσιοδοτεί το Δήμαρχο Πειραιά και τη δημοτική αρχή να διαπραγματευτεί με τους αρμόδιους και εμπλεκόμενους  φορείς της πολιτείας καθώς και της πόλης,  για την προώθηση και

υλοποίηση της πρότασης  και την τέλεση κάθε ενέργειας σχετικής και αναγκαίας για την υλοποίηση των ανωτέρω.